Akademik Veri Yönetim Sistemi
2nd International Eurasian Conference on Science, Engineering and Technology (EurasianSciEnTech 2020), 7 - 09 Ekim 2020, ss.655-661
Günümüz endüstrisinde metal esaslı parçalara istenilen son şeklin verilip kullanılabilir hale gelmeleri için
uygulanan mekanik işlemlerin tamamı talaş imalatı gerektirmektedir. Bu yüzden talaş kaldırmada kullanılan
kesici takımlar gittikçe önem kazanmıştır. Kesici takımlar sektör giderlerinin büyük bir bölümünü oluşturan
ve sürekliliği olan gider kalemlerindendir. Talaşlı imalat esnasında kesici takımda meydana gelen kırılma,
aşınma ve plastik deformasyon gibi hasarlar takımı kullanılamaz hale getirir. Takım ömrü, işlenen parçanın
kalitesini ve maliyetini direk olarak etkileyen önemli bir faktördür. Bu nedenlerden dolayı takım ömrünü
etkileyen faktörlerin bilinmesi, gerekli önlemlerin alınması, takım ömrünün tespit edilip uygun takım
değiştirme zamanının belirlenmesi gereklidir. Takım ömrünün doğru tespit edilmesi için takım hasar
mekanizmalarının bilinmesi gerekmektedir. Literatürde konuyla ilgili yapılan çalışmaların çoğu; takım hasar
mekanizmalarının incelenmesiyle takım ömrünü tespit edecek yöntemler geliştirmek üzerinedir. Bu çalışmada;
talaşlı imalat sırasında kesici takım ömrünü etkileyen hasar mekanizmaları ele alınmıştır. Bu amaçla, Bor
Kesici Takım Mak. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından tornalama işleminde kullanılmış metal esaslı, karbür esaslı
ve seramik esaslı kesici uçların hasar analiz çalışmaları yapılmıştır. Servis ömrünü tamamlamış farklı
parçaların üretiminde kullanılan kesici uçlarda meydana gelen hasarlar taramalı elektron mikroskobu (SEM)
kullanılarak incelenmiştir. İncelenen kesici uçlarda, talaş kaldırma sırasında yüksek gerilme ve sıcaklıklara
maruz kalarak plastik şekil değişimi ve aşınmalar olduğu tespit edilmiştir. Oluşan aşınmalarda en baskın olan
serbest yüzey aşınmasıdır, diğer gözlenen aşınmalar krater aşınması ve çentik aşınmasıdır. İncelediğimiz kesici
takımlarda oluşan kırılma gevrek kırılmadır. İncelenen tüm kesici uçlarda hasar mekanizmalarının birden fazla
olduğu ve birbiriyle etkileşim içinde olduğu tespit edilmiştir.
In today’s industry, all of the mechanical procedures applied for transforming metal-based materials to their
final form and make them usable require machining. Thus, cutting tools used in machining gain more and more
importance. Cutting tools are one of the expenditure items that have continuity and constitute a great majority
of the sector expenses. Damages such as fracture, wear, and plastic deformation that occur during machining
in cutting tools make the toolkit unusable. Tool life is a significant factor that directly affects the quality and
cost of the machined material. For these reasons, it is required to acknowledge the factors that affect the tool
life, to take necessary precautions, and to determine the change over time of the toolkit by recognizing the tool
life. Most of the studies in the literature are about the improvement of methods that would determine the tool
life by examining the failure mechanisms of toolkits. In this study, the failure mechanisms that affect the tool
life during machining were discussed. In accordance with this purpose, failure analyses were conducted on the
metal-based, carbide-based, and ceramic-based cutting tools that were used in machining by the Bor Cutting
Tools Machine Industry Trade Ltd. Co. The failures that occurred in the cutting tips used in the production of
different materials that completed their service life were examined with a scanning electron microscope (SEM).
In the examined cutting tips, it was determined that there were plastic strains and wear due to exposure to high
levels of voltage and heat during the machining process. The most dominant wear type was flank wear; the
other types of observed wear were crater wear and notch wear. It was observed that the type of fracture in the
examined cutting tips was brittle fracture. It was determined that there were several failure mechanisms in all
of the examined cutting tips and these mechanisms were in interaction with each other.