Akademik Veri Yönetim Sistemi
2nd International Eurasian Conference on Science, Engineering and Technology (EurasianSciEnTech 2020), 7 - 09 Ekim 2020, ss.647-654
Sıcak dövme işleminde kullanılan kalıpların ekonomik bir servis ömrü vardır. Bu süre sonunda kalıbın hasara
uğraması beklenir. Dövme işleminde kullanılan kalıpların servis ömürleri büyük oranda aşınma, yorulma
kırılması ve kalıcı şekil değişimleri gibi nedenlere bağlıdır. Kalıbın servis ömrü dolmadan hasar oluşması
üretim sürecini her bakımdan sıkıntıya sokar. Kalıp hasarının zamanında tespiti ekonomik kayıpları önlemek
açısından büyük önem taşır. Böyle bir durumla karşılaşmamak için işletmelerde kalıpların hasar analizleri
yapılarak istenmeyen durumların tekrarlanmaması ve gerekli tedbirlerin önceden alınması sağlanmalıdır. Bu
çalışma içerisinde ele alınan konuların ve kullanılan görsellerin amacı da belirtilen kayıpları azaltmaya
yöneliktir. Sıcak iş takım çeliklerinde oluşan hasar mekanizmaları; çeliğin üretim aşamasında, kalıbın
işlenmesi aşamasında ve kalıbın çalışması aşamasında meydana gelebilir. Bu çalışmada, işletmelerde en fazla
hasara sebep olarak da bilinen kalıbın çalışma şartlarında oluşan hasar mekanizmaları ele alınmıştır. Bu
amaçla, Aran Sıcak Dövme San. Ltd. Şti. tarafından kullanılan farklı sıcak iş takım çeliği kalıplarının hasar
analiz çalışmaları yapılmıştır. Servis ömrünü tamamlamış farklı parçaların üretiminde kullanılan kalıplarda
oluşan hasarlar görsel muayene yoluyla incelenmiştir. Çözüm önerileri, hasarların detaylı görüntülerini ve
buna uygun açıklamalarını içermektedir. Elde edilen veriler değerlendirilerek her bir sıcak dövme kalıbı için
hasarın cinsi, sebebi ve mekanizması tespit edilmeye çalışılmıştır. Buna göre tespit edilen hasarların sebebi;
aşınma, ısıl yorulma, yapışma, korozyon ve plastik deformasyonun sebep olduğu bükülme ve distorsiyon
olarak belirlenmiştir. İncelenen tüm kalıplarda hasar mekanizmalarının birden fazla olduğu ve birbiriyle
etkileşim içinde olduğu tespit edilmiştir.
Dies used in hot forging process have an economical service life. After this period, the die is expected to be
damaged. The service life of the dies used in the forging process depends largely on reasons such as wear,
fatigue fracture and plastic deformation, etc. Formation of damage to the die before the service life of the die
expires puts the production process in trouble. Timely detection of die damage is crucial to prevent economic
losses. In order to avoid such a situation, damage analysis of the dies must be done in the enterprises and
necessary precaution must be taken in advance. The purpose of the topics and visuals used in this study is to
reduce the specified losses. Damage mechanisms in hot work tool steels; it can occur during the production
stage of the steel, the processing stage of the die and the working stage of the die. In this study, the mechanisms
of damage that occur during the working phase of the die, which causes the most damage in the enterprises,
was investigated. For this purpose, damage analysis studies of different hot work tool steel dies used by Aran
Hot Forging Industry and Trade Ltd. Company were carried out. Damages in dies that have completed their
service life have been examined by visual inspection method. Solution suggestions include detailed views of
the damage and corresponding explanations. The data obtained were evaluated and the type, cause and
mechanism of the damage were tried to be determined for each hot forging die. Accordingly, the cause of the
damage detected; bending and distortion caused by wear, thermal fatigue, adhesion, corrosion and plastic
deformation. It was determined that the damage mechanisms were more than one and interacted with each
other in all the dies examined.