Akademik Veri Yönetim Sistemi
MTA Doğal Kaynaklar Ve Ekonomi Bülteni, cilt.15, no.2, ss.15-21, 2020 (Diğer Kurumların Hakemli Dergileri)
Günümüzde tüketici toplumların hayatlarını
kolaylaştırma amacıyla, farklı boyut ve özellikte
plastik kökenli ürünler yaygın olarak kullanılmaktadır.
Tehdit unsuru olarak görünmeyen bu materyallerin
birikimi, hem karasal hem de denizel ekosistemlerde
"plastik kirliliği" olarak karşımıza çıkmaktadır.
Özellikle kıyısal alanlarda antropojenik kökenli
etkenler nedeniyle oluşan bu kirlenmeler, her geçen
gün artmaktadır. Bu sorunlara kolayca yanıt alabilmek,
denenen tüm metotlara rağmen ne yazık ki mümkün
değildir. Plastik ürünlerin, yerel yönetimlerce toplanan
katı atık karakterizasyonunda, %60-80’lik paya sahip
olması ve günlük kullanımdaki artışla ilişkili atık
miktarları, çözüm olasılıklarını azaltmaktadır.
Denizleri ve sucul alanları açıkça kirleten plastik
ürünlerin, sadece çevre değil enerji-ekonomi ve
sağlık üzerinde de ciddi etkileri vardır. Deniz kuşları,
balinalar, deniz kaplumbağaları ve diğer deniz
canlıları, plastik atıklar nedeniyle zarar görmekte ya
da ölmektedir. Sucul ekosistemler tehlikeye girdikçe,
insan sağlığı da tehlike altındadır. Hatta deniz canlıları
tarafından tüketilen, taşınan ve absorbe edilen plastik
kirleticilerin, uzun vadede insan sağlığı üzerine olan
toksik etkileri, popüler araştırma konularındandır.
Ayrıca bu kirlilik hem halk sağlığını korumak amaçlı
hem de alanların temizliği nedeni ile yerel ve ulusal
yönetimler için büyük maliyetler gerektirmektedir.
Yapılacak bilimsel çalışmalara ilaveten okullarda
çevre bilinci eğitimleri ile plastik kirliliği problemi
ve çözülemeyen denklemi tüm topluma açıkça
anlatılmalıdır. İnsanların hala inandığı ve yanlış
bildiği, "deniz kir tutmaz", "tüm kirlilik yükünü deniz
kaldırır" algılarını değiştirmek ancak sürdürülebilir
eğitim ile mümkün kılınabilir. Toplum temizliği yoktur,
eğitimli bireylerin tutum ve davranışları ile süreğen
hale gelen temizlik alışkanlıkları vardır. Denklem ne
kadar zor olsa da, çözmek için kullanılabilecek tek
yol işte bu bireysel alışkanlıklardır.